سنسور آلتراسونیک برای اندازه گیری فاصله، از امواج مافوق صوت (فرا صوت) بهره می گیرد. طرز کار این نوع سنسورها به این صورت است که فاصله زمانی بین ارسال امواج تا دریافت سیگنال اکو را اندازه می گیرند و با توجه به سرعت صوت در آن محیط، فاصله تا مانع را برآورد می کنند.
دو نمونه از سنسورهای ساخته شده توسط شرکت Migatron در شکل روبهرو آمده است:
طرز عملکرد این سنسور در شکل زیر نمایش داده شده است. امواج صوت به جسم مورد هدف فرستاده می شود و با برگشتن آن امواج، مقدار فاصله انداره گیری می شود.
فرکانس مورد استفاده در سنسور آلتراسونیک معمولاً 60-40 کیلو هرتز است که خارج از بازه شنوایی انسان است. مزیت اصلی این سنسورها، تشخیص اجسام صرف نظر از رنگ، شکل و سطح آن ها به وسیله امواج مافوق صوت است.
در حالتی که دو سنسور آلتراسونیک بسیار نزدیک هم قرار گیرد، ممکن است موج منعکس شده از جسم، به وسیله سنسور مجاور دریافت شود و موجب خطا شود، بنابراین باید فاصله سنسورها از هم برطبق اطلاعات موجود در دیتاشیت تنظیم گردد.
امروزه سنسورهای آلتراسونیک یکی از ارکان مهم اتوماسیون صنعتی به شمار رفته و کاربردهای وسیع و گوناگونی در صنایع مختلف دارند.
در شکل بعد سنسور آلتراسونیک وجود سرامیک و همچنین ارتفاع آن را چک می کند.
در شکل زیر برای تشخیص ارتفاع مایع درون منبع، از سنسور آلتراسونیک استفاده شده است.
در شکل بعد برای تشخیص پر یا خالی بودن کارتن ها روی نوار نقاله، از سنسور آلتراسونیک استفاده شده است.