سنسور، المان حس کننده ای است که کمیت های فیزیکی مانند فشار، حرارت، رطوبت، دما و . . . را به کمیت های پیوسته (آنالوگ) یا غیر پیوسته (دیجیتال) تبدیل می کند. 
کاربرد سنسورها در انواع دستگاه های اندازه گیری، ربات ها، سیستم های کنترل آنالوگ و دیجیتال مانند PLC های نمایندگی زیمنس باعث شده است که سنسورها بخشی جدانشدنی از سیستم های کنترل اتوماتیک باشند. 
سنسورها اطلاعات مختلف از وضعیت سیستم را به واحد کنترل ارسال نموده و باعث تغییر وضعیت عملکرد دستگاه ها می‌شوند.

سنسورهای نوری

سنسورهای نوری در زمره حس کننده های راه دور به شمار می روند یعنی تماس فیزیکی با کمیت مورد اندازه گیری ندارند. این سنسورها بر اساس ارسال امواج نور و دریافت بازتابش این امواج از سطوح مختلف عمل می کند. 
انواع این سنسورها عبارتند از: 

• سنسور نوری یک طرفه 
• سنسور نوری دو طرفه یا مقابل هم 
• سنسور نوری رفلکتوری (آینه دار)
• یکی از متداول ترین سنسورهای نوری، OPS است.

 

سنسورهای نوری یک طرفه

در این سنسورها، که جزو ارزان ترین و ساده ترین سنسور ها هستند، فرستنده و گیرنده در یک بدنه قرار دارند. نور ارسال شده از فرستنده توسط جسم برمی گردد (بدون استفاده از رفلکتور). نور ارسال شده می تواند قرمز مرئی –مادون قرمز یا لیزری باشد. نوع خاص این سنسورها با فیبر نوری نیز وجود دارند. 
اما از آن جا که در این سنسورها، سیگنال دریافتی ضعیف است، میزان Excess-Gain کاهش می یابد و فاصله عملکرد کمی حداکثر تا دو متر خواهیم داشت (فاصله بستگی به مقدار انعکاس جسم دارد). 
خروجی این سنسورها یک سیگنال 24 ولت مثبت یا منفی (بر اساس نوع سنسور PNP یا NPN) است. 
سنسورهای نوری یک طرفه در انواع سیلندری یا مکعبی وجود دارد. 

در شکل زیر چگونگی کار این سنسور نشان داده شده است. همان طور که دیده می شود نوری که تابیده می شود با برخورد به جسم، به خود سنسور بازتابیده می شود.

 

 

در ادامه یک کاربرد این نوع سنسور نمایش داده شده است.

 

 

در شکل قبل با استفاده از این سنسور چین خوردگی در پارچه تولید شده در کارخانه حس می شود.

سنسورهای نوری دو طرفه یا مقابل هم

این سنسورها به صورت دو طرفه هستند. در یک طرف فرستنده و در طرف دیگر گیرنده قرار دارد. 
در این سنسورها از نور مرئی، مادون قرمز یا لیزر استفاده می شود. امواج تولید شده، توسط فرستنده ارسال می شود. گیرنده دقیقاً در مقابل فرستنده نصب می شود. هر گاه مابین گیرنده و فرستنده مانعی وجود نداشته باشد، این امواج به گیرنده می‌رسد. در صورت وجود مانع این امواج دیگر به گیرنده نخواهد رسید. 
این سنسورها نسبت به سنسورهای نوری یک طرفه برد بیشتری دارند.
در شکل یک نمونه از این سنسورها نشان داده شده است.

 

نحوه کار این سنسور در شکل زیر به خوبی نشان داده شده است. 

 

 

این سنسور در صنعت کاربردهای فراوان دارد که در ادامه به برخی از آن ها اشاره می شود. یکی از آنها که در شکل زیر نشان داده شده است شناسایی اجسام موجود روی ریل است. 

 

در شکل زیر تعداد کاغذ چاپ شده به وسیله سنسور نوری دو طرفه کنترل می شود.